سرچشمه تکبّر

از امام صادق(علیه السلام) نقل شده:

ما مِنْ رَجُل تَجَبَّرَ أَؤ تَکَبَّرَ إلاّ لِذِلَّه یَجِدُها قِی نَفْسِهِ(1)

ترجمه

هیچ کس بر دیگران بزرگی نمی فروشد مگربه خاطر حقارتی که در درون وجود خود احساس می کند!

شرح کوتاه

این نکته امروز در پرتو تحقیقات روانشناسی و روانکاوی مسلّم شده است که سرچشمه تکبّر و بزرگی فروختن بر دیگران چیزی جز عقده حقارت نیست; آنها که مبتلا به این عقده هستند و از آن رنج می برند برای جبران کمبودهای خود متوسل به این وسیله غلط یعنی خود را به طور مصنوعی بزرگ نشان دادن می شوند و از این راه بر حقارت اجتماعی خود می افزایند و بیش از پیش خود را منفور می سازند.

این مسأله روانی به روشنی در گفتار معجزه آسایی که در بالا از امام صادق(علیه السلام)نقل شده دیده می شود.

ولی افراد با ایمان بر اثر شخصیت درونی همواره در برابر دیگران متواضعند.

1. بحار الانوار، جلد 73، صفحه 225.